چه دارویی برای آنفولانزا خوبه؟ راهنمای کامل + نام داروها

طبق داده‌های معتبر سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود یک میلیارد مورد ابتلا به آنفولانزای فصلی در دنیا رخ می‌دهد که ۳ تا ۵ میلیون مورد آن شدت‌یافته و باعث بیماری‌های شدید تنفسی می‌شود و این بیماری هر سال بین ۲۹۰ ۰۰۰ تا ۶۵۰ ۰۰۰ مرگ‌ومیر تنفسی را به دنبال دارد (منبع).

آنفولانزا چیست و چه زمانی نیاز به دارو دارد؟

آنفولانزا (flu) یک عفونت ویروسی تنفسی حاد است که توسط ویروس‌های اینفلوآنزا ایجاد می‌شود و باعث شروع ناگهانی علائمی مانند تب، سرفه، گلودرد، درد عضلانی و خستگی می‌شود.

بیشتر افراد در عرض حدود یک هفته بدون نیاز به درمان پزشکی بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد به‌ویژه در کودکان، سالمندان، زنان باردار و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است بیماری شدیدتر شود و نیاز به درمان داشته باشد .

در فصل آنفولانزا، داروهای ضدویروسی تجویزی مانند تامیفلو (oseltamivir)، بالوکساویر (baloxavir)، زانامیویر (zanamivir) و پرامیویر (peramivir) می‌توانند شدت علائم را کاهش داده و مدت بیماری را کوتاه‌تر کنند، و بهترین تاثیر را اگر ظرف ۴۸ ساعت پس از شروع علائم مصرف شوند دارند .

پزشکان معمولاً وقتی بیماری در مراحل اولیه است یا فرد در معرض خطر عوارض شدید قرار دارد (مثلاً مشکلات تنفسی، ضعف ایمنی یا سن بالا/پایین)، مصرف داروهای ضدویروسی را توصیه می‌کنند تا از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی جلوگیری شود (منبع).

مطالب مرتبط: عوارض واکسن آنفولانزا چیست؟ آیا خطرناک است؟

 بهترین داروهای آنفولانزا برای بزرگسالان

برای بزرگسالان، انتخاب داروی مناسب آنفولانزا بستگی به شدت بیماری، زمان شروع علائم و شرایط جسمانی فرد دارد. داروهای ضدویروسی در ۴۸ ساعت اول ابتلا بیشترین تاثیر را دارند و می‌توانند مدت بیماری و شدت علائم را کاهش دهند.

علاوه بر این، داروهای کنترل‌کننده علائم به کاهش تب، درد و سرفه کمک می‌کنند. در ادامه بهترین گزینه‌های دارویی برای بزرگسالان آورده شده است.

• تامیفلو (Oseltamivir): داروی خوراکی ضدویروسی که معمولاً در ۵ روز مصرف می‌شود و برای کاهش شدت علائم و کوتاه کردن مدت بیماری مؤثر است.
• زانامیویر (Zanamivir): داروی استنشاقی که برای افراد بالای ۷ سال مناسب است و به کاهش علائم و پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک می‌کند.
• بالوکساویر (Baloxavir marboxil): داروی ضدویروسی خوراکی که یک بار مصرف می‌شود و برای بزرگسالان مبتلا به آنفولانزا کاربرد دارد.
• پرامیویر (Peramivir): داروی تزریقی که معمولاً در بیمارانی با علائم شدید یا بستری تجویز می‌شود.
• استامینوفن (Paracetamol / Acetaminophen): برای کاهش تب و درد بدن مناسب است و می‌تواند در کنار داروهای ضدویروسی مصرف شود.
• ایبوپروفن (Ibuprofen): کاهش‌دهنده تب و دردهای عضلانی، مخصوصاً در بزرگسالان بدون مشکلات گوارشی یا قلبی.
• داروهای ضدسرفه و آنتی‌هیستامین‌ها: مانند دکسترومتورفان برای سرفه و سِتیریزین یا لوراتادین برای کاهش آبریزش بینی و عطسه.

بهترین داروهای آنفولانزا برای کودکان

در کودکان، آنفولانزا می‌تواند سریع‌تر پیشرفت کند و خطر بروز عوارض جدی مانند ذات‌الریه یا کم‌آبی را افزایش دهد. بنابراین، انتخاب داروی مناسب و شروع درمان به‌موقع اهمیت ویژه‌ای دارد.

علاوه بر داروهای ضدویروسی، کنترل علائم با داروهای ایمن برای کودکان می‌تواند راحتی بیشتری برای آنها فراهم کند. در ادامه بهترین گزینه‌های دارویی برای کودکان آورده شده است:

• تامیفلو (Oseltamivir): داروی خوراکی ضدویروسی که برای کودکان بالای ۲ هفته و با وزن مناسب تجویز می‌شود. مصرف به موقع در ۴۸ ساعت اول ابتلا، شدت علائم را کاهش می‌دهد.
• زانامیویر (Zanamivir): داروی استنشاقی مناسب کودکان بالای ۷ سال، که به کاهش شدت بیماری کمک می‌کند.
• استامینوفن (Paracetamol / Acetaminophen): کاهش‌دهنده تب و درد بدن، ایمن برای کودکان در دوز مناسب با وزن.
• ایبوپروفن (Ibuprofen): کاهش‌دهنده تب و دردهای عضلانی، مناسب برای کودکان بالای ۶ ماه بدون مشکلات گوارشی یا کلیوی.
• داروهای ضدسرفه مخصوص کودکان: استفاده از داروهای ضدسرفه باید با احتیاط و طبق توصیه پزشک باشد، به‌خصوص در کودکان زیر ۶ سال.

هرگز آسپیرین برای کاهش تب در کودکان استفاده نکنید، زیرا خطر سندروم ری را افزایش می‌دهد. همچنین قبل از مصرف داروهای ضدویروسی یا کنترل علائم، با پزشک مشورت کنید.

آیا آنتی‌بیوتیک برای درمان آنفولانزا مناسب است؟

آنتی‌بیوتیک برای درمان آنفولانزا مناسب نیست زیرا آنفولانزا یک عفونت ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها فقط برای عفونت‌های باکتریایی مؤثر هستند و نمی‌توانند ویروس را از بین ببرند یا علائم بیماری را کاهش دهند .

داروهای مؤثر برای آنفولانزا داروهای ضدویروسی تجویزی هستند که می‌توانند شدت علائم را کمتر کرده و مدت بیماری را کوتاه‌تر کنند، اما آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان معمول آنفولانزا کاربردی ندارند .

در حقیقت مصرف آنتی‌بیوتیک بدون دلیل نه‌تنها به بهبود آنفولانزا کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث عوارض جانبی و افزایش مقاومت باکتری‌ها شود.

مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که عفونت باکتریایی ثانویه (مثل ذات‌الریه باکتریایی) در کنار آنفولانزا وجود دارد و نیاز به آنتی‌بیوتیک واقعی باشد (منبع).

مطالب مرتبط: علائم آنفولانزا جدید در بزرگسالان و کودکان چیست؟ دوره درمان چند روز است؟

داروهای گیاهی و خانگی موثر برای علائم آنفولانزا

داروهای گیاهی و روش‌های خانگی می‌توانند در کاهش علائم آنفولانزا مانند تب، گلودرد و احتقان کمک کنند. این روش‌ها به تنهایی نمی‌توانند ویروس را از بین ببرند، اما احساس راحتی بیشتری ایجاد کرده و روند بهبود را تسهیل می‌کنند.

چای و دمنوش‌ها

دمنوش‌هایی مانند بلک‌بری (Elderberry) و زنجبیل می‌توانند در کاهش شدت علائم کمک کنند. بلک‌بری سرشار از آنتی‌اکسیدان است و مطالعات نشان داده‌اند که مصرف عصاره آن می‌تواند مدت و شدت علائم سرماخوردگی و آنفولانزا را کاهش دهد.

زنجبیل خاصیت ضدالتهابی دارد و مصرف آن به کاهش گلودرد و تهوع کمک می‌کند، در حالی که نعناع می‌تواند احتقان بینی را تسکین دهد (منبع).

نوشیدنی‌های گرم

نوشیدن مایعات گرم مانند آب با عسل و لیمو یا سوپ مرغ می‌تواند گلو را تسکین دهد و به کاهش احتقان کمک کند.

عسل دارای خاصیت ضدالتهابی و لیمو سرشار از ویتامین سی (C) است که در احساس بهبودی موثر هستند. سوپ مرغ علاوه بر گرم نگه داشتن بدن، مرطوب کردن مجاری تنفسی را نیز تسهیل می‌کند (منبع).

روش‌های ساده خانگی

روش‌هایی مانند غرغره آب‌نمک گرم می‌توانند گلودرد را کاهش دهند و مخاط را پاکسازی کنند. همچنین نوشیدن آب کافی و مایعات دیگر به جلوگیری از کم‌آبی بدن و روان شدن مخاط کمک می‌کند. رعایت این روش‌های ساده باعث می‌شود که بدن راحت‌تر با علائم آنفولانزا مقابله کند.

چه زمانی باید دارو ضدویروس مصرف کرد؟

برای اینکه داروهای ضدویروسی آنفولانزا بیشترین اثر را داشته باشند، لازم است در زمان مناسب مصرف شوند.

بر اساس توصیه‌های مراکز معتبر سلامت و سازمان‌های بهداشتی اروپایی، این داروها باید در اسرع وقت پس از بروز علائم شروع شوند تا شدت و مدت بیماری کاهش پیدا کند و از بروز عوارض جدی پیشگیری شود .

مطالعات نشان داده‌اند داروهای ضدویروسی در ۴۸ ساعت اول بعد از شروع علائم آنفولانزا بهترین اثر را دارند و می‌توانند مدت بیماری را کوتاه‌تر کنند.

با این حال، حتی اگر بیش از ۴۸ ساعت از شروع بیماری گذشته باشد، در موارد شدید بیماری یا برای افراد با ریسک بالا شروع درمان در هر زمانی می‌تواند هنوز مفید باشد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

بنابراین به‌طور کلی زمان طلایی مصرف ضدویروس در ۲ روز اول شروع علائم است، ولی در شرایط خاصی ممکن است درمان دیرتر هم توصیه شود (منبع).

چه کسانی بیشتر به دارو نیاز دارند؟

برخی افراد به دلیل ریسک بالاتر بروز عوارض شدید آنفولانزا، بیشتر از دیگران نیازمند مصرف داروهای ضدویروسی هستند.

این گروه شامل کودکان زیر ۵ سال، سالمندان بالای ۶۵ سال، زنان باردار، افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی یا ریوی هستند.

همچنین افرادی که به دلیل بیماری یا شرایط خاص در معرض عفونت‌های شدید ثانویه قرار دارند، معمولاً پزشکان توصیه می‌کنند که داروهای ضدویروسی را به‌محض شروع علائم مصرف کنند تا شدت بیماری کاهش یابد و خطر بستری شدن یا عوارض جدی کم شود.

حتی در صورت شروع دیرتر علائم، این داروها در افراد پرخطر می‌توانند از پیشرفت بیماری و بروز مشکلات جدی جلوگیری کنند.

عوارض احتمالی داروهای آنفولانزا

داروهای ضدویروسی آنفولانزا معمولاً ایمن هستند و بیشتر بزرگسالان و کودکان می‌توانند آنها را بدون مشکل مصرف کنند. با این حال، مانند هر داروی دیگری، ممکن است عوارض جانبی خفیف تا متوسط ایجاد شود.

آگاهی از این عوارض به شما کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکل سریع‌تر اقدام کنید و در صورت لزوم با پزشک مشورت کنید.

تامیفلو

مصرف تامیفلو معمولاً با تهوع، استفراغ، درد شکم و سردرد همراه است. در برخی موارد نادر، ممکن است واکنش‌های عصبی مانند گیجی یا خواب‌آلودگی مشاهده شود. این عوارض معمولاً خفیف هستند و با ادامه مصرف یا با رعایت توصیه‌های پزشک کاهش می‌یابند.

زانامیویر

زانامیویر به صورت استنشاقی مصرف می‌شود و ممکن است باعث سرفه یا تنگی نفس در افرادی شود که مشکلات تنفسی مانند آسم دارند. برخی افراد ممکن است سر درد یا تهوع خفیف را تجربه کنند.

بالوکساویر

مصرف بالوکساویر ممکن است باعث اسهال، تهوع و سر درد شود. در موارد نادر، برخی افراد واکنش‌های پوستی خفیف را تجربه می‌کنند. این دارو معمولاً یک بار مصرف می‌شود و عوارض جانبی آن کوتاه مدت هستند.

پرامیوویر

پرامیوویر به صورت تزریقی مصرف می‌شود و می‌تواند باعث اسهال، سر درد و در موارد نادر افزایش فشار خون یا واکنش‌های حساسیتی شود. پزشکان معمولاً این دارو را برای افراد با علائم شدید یا بستری تجویز می‌کنند و نظارت پزشکی بر آن ضروری است.

نکات مهم هنگام مصرف دارو

مصرف داروهای ضدویروسی و داروهای کاهش‌دهنده علائم آنفولانزا نیازمند رعایت چند نکته کلیدی است تا اثر دارو حداکثر شده و عوارض جانبی کاهش یابد. رعایت این نکات باعث می‌شود درمان سریع‌تر اثر کند و خطر بروز مشکلات جدی کمتر شود.

• شروع به‌موقع داروهای ضدویروسی: داروهای ضدویروسی بیشترین اثر را زمانی دارند که در ۴۸ ساعت اول بعد از شروع علائم مصرف شوند.
• رعایت دوز و زمان مصرف: داروها را دقیقاً طبق تجویز پزشک و زمان‌بندی مشخص مصرف کنید؛ تغییر دوز یا قطع خودسرانه ممکن است باعث کاهش اثر درمان شود.
• هیدراته ماندن بدن: نوشیدن آب و مایعات کافی به کاهش تب و دفع مواد زائد کمک می‌کند و روند بهبود را تسهیل می‌کند.
• استراحت کافی: استراحت بدن را برای مقابله با ویروس تقویت می‌کند و به بهبود سریع‌تر علائم کمک می‌کند.
• مشورت با پزشک در صورت بیماری زمینه‌ای: افراد دارای بیماری قلبی، کلیوی، کبدی یا سیستم ایمنی ضعیف قبل از مصرف دارو باید با پزشک مشورت کنند.
• آگاهی از عوارض جانبی: در صورت بروز علائم شدید یا غیرمعمول مانند تنگی نفس، تورم صورت یا بثورات پوستی، فوراً با پزشک تماس بگیرید.
• عدم مصرف همزمان بدون مشورت: ترکیب داروهای مختلف یا مصرف خودسرانه داروهای ضدسرفه، ضدتب یا آنتی‌بیوتیک بدون تجویز پزشک ممکن است عوارض ایجاد کند.

پیشگیری بهتر از درمان

پیشگیری از آنفولانزا به‌مراتب بهتر از درمان آن است زیرا می‌تواند خطر ابتلا به بیماری، بستری شدن در بیمارستان و حتی مرگ‌ومیر را کاهش دهد و فشار روی سیستم‌های بهداشتی را کم کند.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) تأکید می‌کنند که تزریق واکسن آنفولانزا هر سال بهترین و موثرترین راه پیشگیری از بیماری است، به‌ویژه در گروه‌های پرخطر مانند کودکان، سالمندان، زنان باردار و افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای (منبع). 

واکسن‌های فصلی سیستم ایمنی بدن را آماده می‌کنند تا در مواجهه با ویروس‌های آنفولانزا بهتر عمل کند و از بروز بیماری جلوگیری کند یا در صورت ابتلا شدت علائم را کاهش دهد، حتی اگر فرد هنوز به آنفولانزا مبتلا شود .

 علاوه بر واکسیناسیون، رعایت بهداشت فردی مانند شست‌وشوی مکرر دست‌ها، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و عطسه، دوری از تماس با افراد بیمار و تهویه مناسب فضاها می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر انتقال ویروس را کاهش دهد .

در مجموع، اقدامات پیشگیرانه نه‌تنها به جلوگیری از ابتلا کمک می‌کنند، بلکه هزینه‌ها، عوارض، و بار درمانی بیماری را نیز کاهش می‌دهند، که این موضوع اهمیت پیشگیری بهتر از درمان را در مورد آنفولانزا برجسته می‌کند (منبع).

سخن آخر

آنفولانزا یک بیماری ویروسی شایع است که می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در برخی گروه‌ها خطر عوارض جدی و بستری شدن را به دنبال دارد.

مصرف داروهای ضدویروسی و داروهای کاهش‌دهنده علائم می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند، اما توجه به زمان مصرف، رعایت نکات ایمنی و مشورت با پزشک بسیار اهمیت دارد.

در کنار درمان، پیشگیری با واکسیناسیون سالانه و رعایت بهداشت فردی بهترین راه برای محافظت از خود و اطرافیان است.

همچنین استفاده از روش‌های خانگی و داروهای گیاهی می‌تواند به کاهش ناراحتی‌های ناشی از بیماری کمک کند، اما هرگز جایگزین درمان‌های پزشکی و داروهای تجویزی نیستند.

با آگاهی و رعایت نکات گفته شده، می‌توان از شدت علائم کاست، خطر عوارض را کاهش داد و سریع‌تر به زندگی روزمره بازگشت.