تاریخ انقضا و عوامل موثر بر آن

تاریخ انقضای یک محصول یا مدت ماندگاری مدت زمانی است که طول می‌کشد تا یک محصول، کارایی خود را آنطور که توضیح داده شده یا تبلیغ شده است از دست بدهد. اساساً، مدت زمانی است که استفاده از آن بی‌خطر و اثربخش است و عملکرد خود را در آن بازه زمانی انجام خواهد داد. بسته به نوع و ماهیت محصول، تاریخ انقضا می‌تواند بسیار زیاد باشد.

تاریخ انقضا با نماد و یا با EXP مشخص می گردد:

چند عامل موثر بر تاریخ انقضا:

• نحوه استفاده از محصول (تعامل با بدن انسان، باکتری، قارچ و غیره)
• محل و نحوه نگهداری محصول (دما، رطوبت و یا قرار گرفتن در معرض نور)
• آیا محصول ممکن است در طول زمان خشک شود یا خیلی مرطوب شود
• ترکیب شیمیایی محصول و اینکه آیا ممکن است دستخوش تغییرات فیزیکی یا شیمیایی شود.

محصولات آرایشی و بهداشتی:

طبق مقررات بسیاری از کشورها ، اگر یک محصول آرایشی یا بهداشتی ماندگاری کمتر از ۳۰ ماه داشته باشد، تاریخ انقضا باید به وضوح روی بسته بندی محصول درج شود و در مواردی که ماندگاری بیش از ۳۰ ماه باشد، نیازی به درج تاریخ انقضا روی بسته بندی نیست، اما باید دوره مجاز مصرف محصول پس از باز شدن روی بسته بندی مشخص شود.البته در کشور ما طبق مقررات سازمان غذا و دارو تولید کننده ها موظف هستند که تاریخ تولید و انقضا را روی محصول درج کنند.

دوره پس از باز شدن(Period-after-opening)

دوره پس از باز شدن مدت زمان قابل استفاده بودن محصولات آرایشی و بهداشتی را پس از نخستین بازکردن، مشخص می‌کند که در آن بازه زمانی محصول برای استفاده انسان پایدار و ایمن می‌ماند.

در تعیین دوره پس از باز شدن، عواملی مثل نوع محصول و ادعاهای آن در نظر گرفته می‌شود. نوع استفاده از محصول نیز در برخی عوامل می‌توانند به شدت بر دوره پس از باز شدن محصول تأثیر بگذارند، مثلا در موارد استفاده در کودکان یا استفاده در قسمت‌های حساس بدن این دوره کوتاه تر است .
نمادهای زیر نماد دوره پس از باز شدن که عددی بر حسب ماه(M) یا سال (Y)روی آن درج می شود.

مصرف کنندگان می‌توانند با توجه به علامت‌های متمایز محصول، بین تاریخ انقضا و دوره پس از باز شدن، تفاوت قائل شوند.

برای چسباندن این علامت‌ها، محصولات باید تمام تست‌های پایداری مشخص شده در پروتکل‌های سازمان های نظارتی را تکمیل کرده باشند.

چه عواملی بر ماندگاری محصول تأثیر می‌گذارد و چگونه؟

با گذشت زمان، لوازم آرایشی و بهداشتی به دلایل مختلفی شروع به خراب شدن می‌کنند. در اینجا چند دلیل رایج وجود دارد:

• فرو بردن انگشتان در محصول با انتقال باکتری‌ها و قارچ‌ها (کپک و مخمر) روی پوست ما باعث آلوده شدن محصول می شود که برای مثالاین مورد باید با مواد نگهدارنده کنترل شود.
• با گذشت زمان، مواد نگهدارنده موجود در محصول می‌توانند کارایی خود را از دست داده و به باکتری‌ها و قارچ‌ها اجازه رشد بدهند.
• اپلیکاتورها، به خصوص فرچه ریمل، هر بار که از آنها استفاده می‌کنید در معرض باکتری‌ها و قارچ‌ها قرار می‌گیرند.
• امولسیون‌ها که مخلوطی از آب و روغن هستند، می‌توانند جدا شده، دو فاز شوند و تغییر شکل ظاهری دهند.
• قرار گرفتن در محیط رطوبت، مانند حمام، ممکن است رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها را آسان‌تر کند. در مورد محصولاتی مثل شامپو که در حمام نگهداری می شود حتما پس از استفاده درب آن ها بسته نگه دارید تا مانع انتقال رطوبت محیط به محصول شود.
• بعضی محصولات مانند کرم ها ممکن است در اثر نگهداری نادرست خشک و سفت شوند.(دقت کنید که پس از استفاده از هر محصول درب آن را به خوبی ببندید)
• تغییرات دما و قرار گرفتن در معرض نور خورشید و هوا می‌تواند باعث تغییر رنگ و بافت محصول شود و ممکن است بوی محصولات نیز عوض شود. هر کدام از این تغییرات می تواند سبب از دست رفتن خواص محصول شود. گاهی حتی ممکن است مواد نامطلوبی نیز در محصول بوجود آید.

بسیار مهم است که شما شرایط نگهداری که روی بسته بندی هر محصول درج شده است را رعایت کنید تا به اثربخشی محصول خود اطمینان داشته باشید و با خیال آسوده آن محصول را تا پایان تاریخ انقضا مصرف کنید.